Có thể thấy rằng giai đoạn mà ba mẹ thường hay phải “chật vật” nhất khi nuôi con đó là khi con bước vào giai đoạn tập ăn dặm mọi người hen! Phải tìm hiểu và lựa chọn đâu là thực phẩm và phương pháp ăn dặm tốt nhất cho bé cũng như áp dụng những phương pháp làm sao cho phù hợp và làm sao cho hiệu quả nhất. 

Tuy nhiên mọi người hãy an tâm, vì tụi mình đã ở đây. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu hiện nay có bao nhiêu phương pháp ăn dặm phổ biến và điểm khác nhau ở từng phương pháp là gì nha!

1. Phương pháp ăn dặm phổ biến nhất - Ăn dặm truyền thống

Đây là phương pháp ăn dặm phổ biến đã gắn bó từ rất lâu và quen thuộc với nhiều thế hệ trẻ em Việt Nam. Ăn dặm truyền thống là cho trẻ ăn bột xay nhuyễn cùng với rau củ, thịt, cá, trứng, sữa. Và đến khi mọc răng, sẽ cho bé đổi sang ăn cháo nguyên hạt kèm thực phẩm xay nhuyễn.

Ưu điểm, khi cho trẻ ăn dặm theo phương pháp truyền thống:

• “Ba mẹ trẻ” tự tin và thoải mái hơn khi tập ăn dặm truyền thống cho bé với kinh nghiệm hỗ trợ từ ông bà, người lớn trong gia đình.
• Có thể cho trẻ tiếp xúc với đa dạng thực phẩm và nhiều nguồn dinh dưỡng từ lúc mới tập ăn.
• Không mất nhiều thời gian chế biến, công thức đơn giản.
• Chuyển từ sữa mẹ sang thức ăn lỏng (bột ) rồi sau đó là thức ăn đặc ( cháo), giúp hệ tiêu hóa của dễ hấp thu và dễ dàng hoạt động hơn.

Nhược điểm:

• Vì nhiều loại thức ăn cùng được xay nhuyễn và pha trộn lại với nhau nên trẻ không cảm nhận được mùi vị của đồ ăn rõ như phương pháp ăn dặm tự chỉ huy. Và khi trẻ có bị dị ứng thì ba mẹ cũng khó phát hiện đó là loại thực phẩm nào.
• Có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn thức ăn thô của bé, không tập được phản xạ nhai cho bé.

Tuy vậy, ngày nay qua mỗi năm hàng triệu trẻ em Việt Nam vẫn được cho ăn dặm theo phương pháp truyền thống và tăng cân khỏe mạnh. Bắt đầu ăn dặm truyền thống sẽ giúp dạ dày của bé thoải mái, không phải hoạt động nhiều từ quá sớm. Hơn nữa, nhờ không cần chế biến riêng từng nguyên liệu cầu kỳ như phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, cách truyền thống cực kỳ nhanh chóng và tiện lợi nếu gia đình có ít thời gian. Chính vì vậy, phương pháp ăn dặm truyền thống vẫn được tin tưởng áp dụng khi bắt đầu tập ăn dặm cho trẻ.

2. Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật

Hiện nay, việc áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật đã không còn xa lạ với trẻ em Việt Nam nữa và đã được nhiều gia đình áp dụng cho con mình tập ăn dặm rất hiệu quả. Vậy phương pháp ăn dặm kiểu nhật là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

 Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật là cho bé ăn dặm với cháo loãng được rây nhuyễn với tỷ lệ 1:10 ( 1 muỗng gạo và 10 muỗng nước) mà không phải là quấy bột. Bé ăn theo chế độ ăn dặm kiểu Nhật sẽ được ăn cháo loãng cùng với các loại thực phẩm khác nhau đã được rây nhuyễn với hương vị được giữ nguyên bản với độ thô tăng dần theo từng thời điểm thích hợp; và các loại thức ăn của bé sẽ được để riêng rẽ, không trộn lẫn giúp trẻ có tính tự lập và tư duy phân biệt mọi vật.

Ưu điểm, khi cho trẻ ăn dặm theo phương pháp ăn dặm kiểu Nhật:

• Việc không cho thêm gia vị hay chất phụ gia nào giúp món ăn của trẻ luôn nguyên chất nên rất tốt cho trẻ.
• Giúp trẻ phát triển vị giác: Việc tách riêng từng món ăn trên mâm sẽ giúp trẻ phân biệt kỹ được mùi vị của từng món ăn với nhau. Hỗ trợ cho quá trình hình thành và phát triển vị giác của trẻ.
• Trẻ có khả năng ăn thức ăn thô sớm hơn và tập phản xạ nhai – nuốt tốt hơn.
• Hình thành thói quen tự lập: Việc bé tự ngồi trên bàn ăn và chọn món mà mình thích sẽ giúp bé hình thành tư duy tự chủ trong hành động. Điều này giúp bé phát triển được thói quen tự lập trên bàn ăn mà không phụ thuộc vào bố mẹ mớm cho ăn.
• Tạo cho bé tâm lý thoải mái khi ăn, giúp bé khám phá hương vị từng món ăn.

Nhược điểm:

• Chuẩn bị các món ăn khác nhau theo thực đơn ăn dặm kiểu Nhật thường tốn nhiều thời gian vì phải qua nhiều công đoạn
• Phải dự trữ thức ăn trong tủ lạnh: Mỗi món ăn trong thực đơn thường rất ít nên việc còn thừa lại thực phẩm và phải cất trữ là điều rất bình thường nhe mọi ngừ. Tuy nhiên, việc cất trữ thực phẩm qua ngày dễ làm mất đi độ tươi và mùi vị kém đi một phần nào đó.
• Việc cho trẻ tự chọn món ăn dễ khiến những trẻ kén ăn chọn đi chọn lại một món ăn. Từ dó, làm lượng dinh dưỡng trẻ hấp thụ không còn đa dạng và khó cung cấp đủ lượng dưỡng chất cần thiết.

3. Phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy (Baby Led Weaning – BLW)

Ăn dặm tự chỉ huy hay còn gọi là Baby led Weaning - là phương pháp ăn dặm mà chúng ta chỉ là người chọn món ăn còn bé là người quyết định món ăn, cách ăn và khối lượng ăn mà bé thích. Nói cụ thể hơn, ở “phương pháp ăn dặm tự chỉ huy” trẻ được tự quyết định những món mà trẻ sẽ ăn trước hay ăn sau, thích ăn hoặc không thích ăn, trẻ ăn bốc, hay tự cầm thìa ( muỗng) múc ăn theo cách mà trẻ muốn… Vậy nên, điều này đòi hỏi chúng ta phải tôn trọng quyết định và sở thích ăn uống của trẻ, để trẻ có thể tự do tìm hiểu và làm quen với việc ăn uống một cách tự nhiên nhất.

Ưu điểm, khi cho bé ăn dặm theo phương pháp ăn dặm tự chỉ huy:

• Được trải nghiệm việc ăn uống bằng cách mà bé thích nên sẽ dễ tạo cảm giác vui vẻ và thoải mái hơn khi ăn giúp nhận biết được nhiều màu sắc, hương vị cũng như hình dáng của từng loại thực phẩm khác nhau.
• Cùng ăn với gia đình cũng giúp tạo sự gần gũi và ấm áp hơn giữ trẻ với các thành viên trong gia đình.
•  Giúp bé ăn một cách tự nhiên và có phản xạ nhai - nuốt tốt hơn.
•  Phát triển thói quen ăn uống độc lập từ sớm

Nhược điểm:

• Trẻ thường chỉ ăn những món mà trẻ thích, điều này có thể dẫn nguy cơ bị thiếu một số chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn.
• Ba mẹ cần phải kiên nhẫn và dọn dẹp, vệ sinh nhiều hơn vì trẻ có thể quăng đồ ăn đi, bôi đồ ăn lên mặt hay không chịu ăn.
• Bé có thể bị nghẹn và sóc, vì đồ ăn chế biến ở dạng thô không được xoay hoặc ray nhuyễn như hai phương pháp ăn dặm trên.

 Vậy phương pháp ăn dặm nào là tốt nhất cho bé?

 Đây có lẽ là câu hỏi mà hầu hết chúng ta khi mới lần đầu cho bé tập ăn dặm điều thắc mắc! Để trả lời cho câu hỏi này thì mọi người NÊN cho trẻ thử từng phương pháp ăn dặm để biết được đâu là phương pháp tốt nhất cũng như phù hợp nhất.

Lời khuyên ở đây là, chúng ta đừng nên quá khắc khe trong việc chọn và chỉ áp dụng một kiểu ăn dặm nào đó ngay từ ban đầu, mà hãy linh hoạt trong việc áp dụng từng phương pháp khác nhau ở từng thời điểm khác nhau:

VD: nếu mọi người sợ bé không chịu ăn và bị giảm cân do không đáp ứng đủ năng lượng, dinh dưỡng thì có thể áp dụng phương pháp ăn dặm truyền thống trong 1 -2 tháng đầu, sau đó khi trẻ đã được 2-3 tháng tuổi và quen dần với việc ăn uống chúng ta có thể chuyển dần sang phương pháp ăn dặm kiểu Nhật để bé có thể cảm nhận được hương vị, màu sắc của nhiều loại thực phẩm khác nhau . Và cuối cùng khi trẻ đã được 1 -2 tuổi hay đã mọc răng cung như có nhai - nuốt tốt hơn chúng ta có thể tập cho bé ăn dặm theo phương pháp tự chỉ huy để có thói quen tự lập từ nhỏ. 

Xin cám ơn mọi người đã đọc qua bài viết! Chúc mọi người có một ngày an lành ạ!